احتجاج-ترجمه جعفرى    ج‏1    337   .....  ص : 337

احتجاج أمیر المؤمنین علیه السّلام بر ناکثین ضمن ایراد خطبه‏اى در همان زمان که بیعت خود با او شکستند

فرمود: به درستى که خداوند ذو الجلال و الاکرام وقتى خلق را آفرید و گروهى از آنان را انتخاب نموده و پاکان خلق را برگزید و از میان ایشان رسولانى را ارسال فرمود و بر او کتاب خود را فرو فرستاد و قوانین دینى و فرائض را برایش معیّن نمود جمله کلام الهى در این آیه جمع شد که: أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى الْأَمْرِ مِنْکُمْ »1« و این آیه فقط مخصوص ما اهل بیت است نه غیر ما ولى شما به اعقاب خود باز گشته و مرتدّ شده و پیمان شکستید و عهد خود را زیر پا نهادید و این کار هیچ زیانى به خداوند نرساند با اینکه خداوند فرموده بود که آن را به خدا و رسول و صاحبان امر باز گردانده و واگذار نمایید همانها که حقیقت را مى‏فهمند پس ابتدا اعتراف نمودید و پس از آن انکار کردید با اینکه خداوند برایتان فرموده: أَوْفُوا بِعَهْدِى أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّاىَ فَارْهَبُونِ »2«.

بى‏شکّ صاحبان کتاب و حکمت و ایمان‏؛ آل إبراهیم هستند همانها که خداوند برایشان واضح و آشکار ساخت ولى حسد ورزیده و این آیه نازل شد که: أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً  فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ کَفى بِجَهَنَّمَ سَعِیراً »1« پس آل إبراهیم ما هستیم که مورد حسد واقع شدیم همان طور که پدران ما مورد حسد واقع شدند و نخستین فردى که حسادت شد حضرت آدم بود که خداوند وى را با دست قدرت خود آفریده و از روح خود در کالبد او دمید و ملائکه را به سجده او واداشت و تمام اسماء و نامها را بدو آموخت و او را بر جهانیان برگزید پس شیطان بدو رشک برده و از غاویان و خاسران گردید سپس قابیل بر هابیل حسادت نمود و دست خود به قتل او آلوده ساخته و از جمله زیانکاران شد و حضرت نوح مورد حسد قوم خود قرار گرفت که گفتند: ما هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یَأْکُلُ مِمَّا تَأْکُلُونَ مِنْهُ وَ یَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ  وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَکُمْ إِنَّکُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ »2« و انتخاب فرد برگزیده با خدا است هر که را بخواهد برگزیند و مخصوص رحمت خود نموده و حکمت و علم را به هر که خواهد بدهد. )1( سپس بر پیامبر ما محمّد صلّى اللَّه علیه و آله حسد ورزیدند بدانید که ما آن اهل بیتى هستیم که خداوند رجس و پلیدى را از ما دور ساخته و مائیم آن جماعتى که همچون پدرانمان مورد حسد و رشک واقع شدیم خداوند در این آیه فرماید: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِىُّ »3« و نیز فرموده: وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِى کِتابِ اللَّهِ »4«. پس مائیم شایسته‏ترین مردم به حضرت إبراهیم و مائیم وارث و رحم و خانواده او که وارث کعبه شدیم و مائیم آل إبراهیم آیا شما از آئین إبراهیم بر میگردید؟ با اینکه در قرآن مى‏فرماید: فَمَنْ تَبِعَنِى فَإِنَّهُ مِنِّى »1«؟!.

اى قوم من شما را به سوى خدا و رسول او و قرآن و ولىّ امر او مى‏خوانم شما را به سوى وصىّ و وارث پس از او دعوت مى‏کنم پس ما را اجابت کنید و از آل إبراهیم پیروى نموده و به ما اقتدا کنید زیرا رعایت آن در حقّ ما آل إبراهیم بر همه فرض و واجب است و قلوب جمله مردم مایل به ما است و این همان دعاى إبراهیم علیه السّلام است که عرض نمود: فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَیْهِمْ »2« آیا از ناحیه ما به شما هیچ گونه بدى رسیده جز آنکه به خداوند و آنچه فرو فرستاده ایمان آوردیم پس از تفرقه بپرهیزید که گمراه شوید و خداوند خود بر شما شاهد است که من شما را انذار نموده و ترساندم و شما را بسوى حقّ خوانده و ارشاد نمودم دیگر خود مى‏دانید و اختیار خود.

الاحتجاج على أهل اللجاج    ج‏1    161    احتجاجه ع على الناکثین بیعته فى خطبة خطبها حین نکثوها .....  ص : 160

احتجاجه ع على الناکثین بیعته فى خطبة خطبها حین نکثوها

فَقَالَ: إِنَّ اللَّهَ ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ لَمَّا خَلَقَ الْخَلْقَ اخْتَارَ خِیَرَةً مِنْ خَلْقِهِ وَ اصْطَفَى صَفْوَةً مِنْ عِبَادِهِ وَ أَرْسَلَ رَسُولًا مِنْهُمْ وَ أَنْزَلَ عَلَیْهِ کِتَابَهُ وَ شَرَعَ لَهُ دِینَهُ وَ فَرَضَ فَرَائِضَهُ فَکَانَتِ الْجُمْلَةُ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذِکْرُهُ حَیْثُ أَمَرَ فَقَالَ- أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَهُوَ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ خَاصَّةً دُونَ غَیْرِنَا فَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ وَ ارْتَدَدْتُمْ وَ نَقَضْتُمُ الْأَمْرَ وَ نَکَثْتُمُ الْعَهْدَ وَ لَمْ تَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئاً وَ قَدْ أَمَرَکُمُ اللَّهُ أَنْ تَرُدُّوا الْأَمْرَ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى رَسُولِهِ وَ إِلَى أُولِى الْأَمْرِ مِنْکُمُ الْمُسْتَنْبِطِینَ لِلْعِلْمِ فَأَقْرَرْتُمْ ثُمَّ جَحَدْتُمْ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ لَکُمْ- أَوْفُوا بِعَهْدِى أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَ إِیَّاىَ فَارْهَبُونِ إِنَّ أَهْلَ الْکِتَابِ وَ الْحِکْمَةِ وَ الْإِیمَانِ آلُ إِبْرَاهِیمَ ع بَیَّنَهُ اللَّهُ لَهُمْ فَحَسَدُوا فَأَنْزَلَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ- أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً.  فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ کَفى بِجَهَنَّمَ سَعِیراً فَنَحْنُ آلُ إِبْرَاهِیمَ فَقَدْ حُسِدْنَا کَمَا حُسِدَ آبَاؤُنَا وَ أَوَّلُ مَنْ حُسِدَ آدَمُ الَّذِى خَلَقَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِیَدِهِ وَ نَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ وَ أَسْجَدَ لَهُ مَلَائِکَتَهُ وَ عَلَّمَهُ الْأَسْماءَ کُلَّها وَ اصْطَفَاهُ عَلَى الْعَالَمِینَ فَحَسَدَهُ الشَّیْطَانُ فَکَانَ مِنَ الْغَاوِینَ ثُمَّ حَسَدَ قَابِیلُ هَابِیلَ فَقَتَلَهُ فَکَانَ مِنَ الْخَاسِرِینَ وَ نُوحٌ حَسَدَهُ قَوْمُهُ فَقَالُوا- ما هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یَأْکُلُ مِمَّا تَأْکُلُونَ مِنْهُ وَ یَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ.  وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَکُمْ إِنَّکُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ وَ لِلَّهِ الْخِیَرَةُ یَخْتَارُ مَنْ یَشَاءُ وَ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشاءُ* وَ یُؤْتِى الْحِکْمَةَ وَ الْعِلْمَ مَنْ یَشاءُ ثُمَّ حَسَدُوا نَبِیَّنَا مُحَمَّداً ص أَلَا وَ نَحْنُ أَهْلَ الْبَیْتِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ نَحْنُ الْمَحْسُودُونَ کَمَا حُسِدَ آبَاؤُنَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِىُّ وَ قَالَ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِى کِتابِ اللَّهِ- فَنَحْنُ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ وَ نَحْنُ وَرِثْنَاهُ وَ نَحْنُ أُولُو الْأَرْحَامِ الَّذِینَ وَرِثْنَا الْکَعْبَةَ وَ نَحْنُ آلُ إِبْرَاهِیمَ أَ فَتَرْغَبُونَ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فَمَنْ تَبِعَنِى فَإِنَّهُ مِنِّى یَا قَوْمِ أَدْعُوکُمْ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى رَسُولِهِ وَ إِلَى کِتَابِهِ وَ إِلَى وَلِىِّ أَمْرِهِ وَ إِلَى وَصِیِّهِ وَ وَارِثِهِ مِنْ بَعْدِهِ فَاسْتَجِیبُوا لَنَا وَ اتَّبِعُوا آلَ إِبْرَاهِیمَ وَ اقْتَدُوا بِنَا فَإِنَّ ذَلِکَ لَنَا آلَ إِبْرَاهِیمَ فَرْضاً وَاجِباً وَ الْأَفْئِدَةُ مِنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَیْنَا وَ ذَلِکَ دَعْوَةُ إِبْرَاهِیمَ ع حَیْثُ قَالَ- فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِى إِلَیْهِمْ فَهَلْ نَقَمْتُمْ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ مَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَ لَا تَتَفَرَّقُوا فَتَضِلُّوا وَ اللَّهُ شَهِیدٌ عَلَیْکُمْ- قَدْ أَنْذَرْتُکُمْ وَ دَعَوْتُکُمْ وَ أَرْشَدْتُکُمْ ثُمَّ أَنْتُمْ وَ مَا تَخْتَارُون‏